Nowe przepisy przeciwko „okupas” w Hiszpanii: większa ochrona właścicieli nieruchomości

Problem nielegalnego zajmowania nieruchomości w Hiszpanii

Zjawisko nielegalnego zajmowania nieruchomości, znane w Hiszpanii jako „okupas”, od lat budzi kontrowersje i wywołuje debatę publiczną. Choć skala problemu jest często wyolbrzymiana, dla właścicieli nieruchomości stanowi realne zagrożenie. Hiszpański rząd, reagując na społeczne obawy i postulaty organizacji branżowych, wprowadza nowe regulacje mające na celu skuteczniejsze zwalczanie nielegalnego zajmowania mieszkań i domów.

Spadek liczby przypadków „okupas” w Hiszpanii

Dane hiszpańskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych wskazują, że liczba przypadków zajmowania nieruchomości przez „okupas” maleje. W 2023 roku odnotowano 1 436 mniej incydentów niż rok wcześniej, co oznacza spadek o 8,8%. Szczególnie znaczący spadek odnotowano w regionach:

• Walencja (-19,1%)
• Kastylia-La Mancha (-12%)
• Katalonia (-10,6%)
• Andaluzja (-7,2%)
• Kastylia i León (-5,3%)

Na przykład w Maladze w 2023 roku odnotowano jedynie 439 przypadków „okupas”, co na tle całego kraju jest stosunkowo niewielką liczbą. Eksperci wskazują, że problem dotyczy głównie nieruchomości niezamieszkanych przez długi czas, które często należą do banków, funduszy inwestycyjnych lub dużych firm deweloperskich. Na popularnych obszarach turystycznych, takich jak Costa del Sol, gdzie sezon trwa niemal cały rok, skala tego zjawiska jest marginalna.

Nowe przepisy mające na celu walkę z „okupas”

Hiszpański Kongres Deputowanych przyjął nowe przepisy, które mają zapewnić większą ochronę właścicieli nieruchomości. Projekt ustawy czeka jeszcze na zatwierdzenie przez Senat, ale przewiduje się, że wejdzie w życie bez większych zmian.

Kluczowe zmiany w przepisach:

1. Przyspieszenie postępowań dotyczących eksmisji
   • Sprawy związane z nielegalnym zajmowaniem nieruchomości mają być rozpatrywane w trybie przyspieszonym.
   • Maksymalny czas oczekiwania na decyzję ma wynosić 15 dni, co znacznie skróci dotychczasowe procedury.
   • Szybsze rozstrzygnięcia mają pomóc właścicielom w odzyskaniu zajętych mieszkań i domów.
2. Uprawnienia policji do natychmiastowej eksmisji
   • W oczywistych przypadkach nielegalnego zajęcia nieruchomości policja oraz inne służby będą mogły przeprowadzić eksmisję bez konieczności uzyskania wcześniejszego nakazu sądowego.
   • Właściciel musi przedstawić dokumenty potwierdzające prawo własności, co pozwoli na szybsze działania organów ścigania.
   • Takie rozwiązanie wyeliminuje długotrwałe procedury, które często utrudniały eksmisję „okupas”.
3. Większe uprawnienia właścicieli nieruchomości
   • Właściciele będą mogli w łatwiejszy sposób zgłaszać przypadki nielegalnego zajęcia swoich mieszkań.
   • Wprowadzono możliwość dochodzenia od „okupas” odszkodowania za wyrządzone szkody.
   • Zmniejszenie formalności ma na celu skuteczniejsze egzekwowanie prawa i ochronę właścicieli.
4. Wyłączenia i ochrona osób w trudnej sytuacji
   • Nowelizacja nie obejmuje wszystkich sytuacji związanych z zajmowaniem nieruchomości.
   • Osoby w trudnej sytuacji życiowej, które mogą udowodnić, że nie są w stanie zapłacić czynszu, nie będą objęte przepisami o natychmiastowej eksmisji.
   • Dłużnicy czynszowi nadal będą mogli korzystać z ochrony przewidzianej w Ley de Vivienda, nowelizacji prawa mieszkaniowego z 2023 roku.

Eksmisja „okupas” w świetle prawa karnego

W Hiszpanii włamanie i nielegalne zajęcie mieszkania są penalizowane na mocy artykułu 202 hiszpańskiego kodeksu karnego. Jeśli właściciel zgłosi zajęcie nieruchomości w ciągu 48 godzin, policja ma prawo do natychmiastowego usunięcia nielegalnych lokatorów bez konieczności wszczynania długotrwałej procedury sądowej.

Reakcje na nowe przepisy

Właściciele nieruchomości i organizacje branżowe

Nowelizacja została pozytywnie przyjęta przez właścicieli nieruchomości, którzy od dawna apelowali o większą ochronę prawną przed „okupas”. Skrócenie procedur eksmisyjnych i umożliwienie policji natychmiastowego działania to ważny krok w stronę zwiększenia bezpieczeństwa na rynku nieruchomości.

Krytyka ze strony organizacji społecznych

Niektóre organizacje broniące praw lokatorów podkreślają, że nowe przepisy mogą prowadzić do nieuzasadnionych eksmisji osób w trudnej sytuacji finansowej. Istnieją obawy, że brak precyzyjnych kryteriów dotyczących rozróżnienia „okupas” od lokatorów zalegających z czynszem może doprowadzić do nadużyć.

Co dalej? Kiedy przepisy wejdą w życie?

Obecnie projekt ustawy znajduje się w Senacie. Po jego zatwierdzeniu nowe regulacje zostaną opublikowane w Dzienniku Ustaw i wejdą w życie natychmiastowo. Oczekuje się, że pierwsze efekty reformy będą widoczne już w 2025 roku.

Podsumowanie

Nowe przepisy dotyczące „okupas” w Hiszpanii to krok w kierunku skuteczniejszej ochrony właścicieli nieruchomości. Przyspieszenie postępowań, uprawnienia policji do natychmiastowej eksmisji oraz możliwość dochodzenia odszkodowań to kluczowe zmiany, które mają ograniczyć problem nielegalnych zajęć nieruchomości.

Jednocześnie rząd stara się zachować równowagę, chroniąc osoby w trudnej sytuacji finansowej przed bezpodstawną eksmisją. Reforma ta wywołuje różne opinie, ale bez wątpienia wpłynie na większą transparentność i bezpieczeństwo rynku nieruchomości w Hiszpanii.

“PlatformaDEVETOPER rewolucjonizuje rynek nieruchomości, umożliwiając pośrednikom w Polsce realizację sprzedaży nowych nieruchomości za granicą bez konieczności wyjazdu. Zyskują oni nie tylko na czasie, ale także otrzymują najwyższą kwotę prowizji w branży, aż do 50%. Czy korzystałeś już z platformy DEVETOPER? Jakie są Twoje wrażenia? Podziel się nimi w mediach społacznościowych! A jeśli jeszcze nie zarejestrowałeś się na DEVETOPER, teraz jest najlepszy moment, aby to zrobić.”